ŞANTAJ SUÇU NEDİR?
Şantaj basit anlamıyla kişinin kendisine haksız çıkar sağlamak amacıyla bir kimseyi istemediği bir davranışa zorlamasıdır. Türk Ceza Kanunu’nda Şantaj Suçu TCK md.107’de düzenlenmiştir. TCK md.107/1 hükmüne göre, hakkı olan veya yükümlü olduğu bir şeyi yapacağından veya yapmayacağından bahisle, bir kimseyi kanuna aykırı veya yükümlü olmadığı bir şeyi yapmaya veya yapmamaya ya da haksız çıkar sağlamaya zorlayan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Bu suçun, kendisine veya başkasına yarar sağlamak maksadıyla bir kişinin şeref veya saygınlığına zarar verecek nitelikteki hususların açıklanacağı veya isnat edileceği tehdidinde bulunularak işlenmesi halinde de yine aynı cezaya hükmedilir.
ŞANTAJ SUÇUNUN UNSURLARI
Failin hak sahibi veya yükümlü olduğu bir şeyi yapıp yapmayacağına ilişkin Şantaj Suçu’nun üç farklı şekilde işlenebilmektedir. Fail, bu suçu, mağduru kanuna aykırı bir şey yapmaya zorlama, mağdurun yükümlü olmadığı bir şeyi yapması için mağduru zorlama veya haksız çıkar sağlama amacıyla işlemektedir. Failin hak sahibi veya yükümlü olduğu bir şeyi yapıp yapmayacağına ilişkin Şantaj Suçu’nun oluşabilmesi için bu suç bahsedilen üç şekilden biri ile işlenmelidir.Şantaj Suçu, failin kendisine veya başkasına “haksız bir yarar sağlamak” amacıyla mağdurun şeref ve saygınlığına zarar verecek mahiyette olan hususların açıklanacağı veya isnat edilmesi suretiyle de işlenebilir. Şantaj suçunun bu şeklinde ise haksız yararın elde edilmesi gerekmeyip bu amaçla hareket edilerek mağdurun şeref ve saygınlığına zarar verecek mahiyette olan hususların açıklanması veya isnat edilmesi yeterlidir. Mağdurun şeref ve saygınlığına zarar verecek mahiyette olan bu hususların herkes tarafından bilinmemesi yani aleni olmaması gerekmektedir. Bu hususların aleni olması halinde ise Şantaj Suçu oluşmayacaktır.
ŞANTAJ SUÇUNDA ŞİKAYET VE ZAMANAŞIMI
Şantaj suçu takibi şikayete bağlı olan suçlardan değildir. Dolayısıyla suçun işlendiğinin öğrenildiği tarihten itibaren resen soruşturulur. Şantaj suçu takibi şikayete bağlı olmadığından herhangi bir şikayet süresi bulunmamakla birlikte TCK md.66/1 gereğince 8 yıllık dava zamanaşımı süresi bulunmaktadır. Dolayısıyla suçun işlendiği tarihten itibaren 8 yıl içinde bu suç mutlaka Savcılığa bildirilmelidir. İşlenen suçun 8 yıl içinde bildirilmemesi durumunda mevcut suçla alakalı soruşturma yapılamayacaktır. Şantaj suçuna ilişkin yapılacak olan yargılamalarda görevli mahkemeler Asliye Ceza Mahkemeleri’dir. Şantaj Suçu, uzlaştırma kapsamına dahil olan suçlar arasında belirtilmediğinden bu suça ilişkin uzlaşma mümkün olmamaktadır.
HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması, sanık hakkında hükmedilen ceza ile ilgili olarak belirli bir denetim süresi verilmesi ve bu denetim süresi içinde bu cezanın sonuç doğurmaması anlamına gelmektedir. Belirlenen denetim süresi boyunca kasıtlı bir suçun işlenmemesi ve denetim süresi içinde belirtilen tedbirlere uyulması halinde ise dava düşmektedir. Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasının uygulanması için ise mahkemenin yaptığı yargılama sonucunda verdiği hapis cezasının 2 yıl veya daha az olması gerekmektedir. Dolayısıyla Şantaj Suçuna ilişkin olarak yapılacak olan yargılama sonucunda verilecek olan cezanın 2 yıldan az olması durumunda hükmün açıklanması geri bırakılabilir.
ŞANTAJ SUÇUNDAN VERİLEN HAPİS CEZASININ ADLİ PARA CEZASINA ÇEVRİLMESİ MÜMKÜN MÜDÜR?
Kasıtlı işlenen suçlarda verilecek olan hapis cezası 1 yıl veya altında ise verilen hapis cezası adli para cezasına çevrilebilir. Şantaj suçuyla ilgili yapılacak olan yargılama sonucunda verilecek olan cezanın 1 yıl veya daha altında olması durumunda bu hapis cezasının adli para cezasına çevrilmesi mümkün olacaktır.
ŞANTAJ SUÇUNDAN DOLAYI VERİLEN HAPİS CEZASININ ERTELENMESİ
Hapis cezasının ertelenmesi, mahkeme tarafından verilen mahkumiyet kararıyla belirlenen hapis cezasının cezaevinde infaz edilmesinden şartlı olarak vazgeçilmesi yani bu cezanın infaz kurumu yerine şartların gerçekleşmesi ve hükümlünün denetim altında bulunması suretiyle cezaevi dışında infaz edilmesidir. Erteleme kararının verilebilmesi için ise kişinin daha önce kasıtlı bir suçtan dolayı üç aydan fazla hapis cezasına mahkûm edilmemiş olması ve Suçu işledikten sonra yargılama sürecinde gösterdiği pişmanlık dolayısıyla tekrar suç işlemeyeceği hususunda mahkemenin bir kanaat getirmesi gerekmektedir. TCK md.51/1 hükmünde “İşlediği suçtan dolayı iki yıl veya daha az süreyle hapis cezasına mahkûm edilen kişinin cezası ertelenebilir. Bu sürenin üst sınırı, fiili işlediği sırada 18 yaşını doldurmamış veya 65 yaşını bitirmiş olan kişiler bakımından üç yıldır.” denilmek suretiyle hapis cezasının ertelenmesinin mümkün olduğu belirtilmiştir. Dolayısıyla Şantaj Suçundan dolayı yapılacak yargılama sonucunda verilecek olan hapis cezası, yukarıda açıklamış olduğumuz şartların gerçekleşmesi halinde ertelenebilecektir.