İşverenler, işten çıkardıkları veya kendisi işten çıkan işçilerle ilgili olarak 10 günlük süre içinde SGK’ye, sigortalının işten ayrılış bildirgesini vermeli, bu bildirgenin de ilgili bölümüne sigortalının işten çıkış kodunu yani işten ayrılış nedenini belirtmelidir.

            İşveren tarafından SGK’ye bildirilmek zorunda olunan bu işten çıkış kodlarının yanlış bildirilmesi halinde ise işçi açısından hak kayıpları yaşanabilmektedir. Bu hak kayıplarından günümüzde en çok karşımıza çıkan ise işçinin çıkış kodunun yanlış bildirilmesinden dolayı işsizlik maaşı alamaması durumudur. İşsizlik maaşı ödenirken İŞKUR, prim gün sayısı ve sigortalılık süresi şartlarının yanı sıra işten çıkış kodunu da dikkate almaktadır. İş Kanunu md.25/II hükmünde ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller sayılmış olup, işverenin bu hallerden birine dayanarak iş akdini feshetmesi durumunda, işçinin işten ayrılış bildirgesine bu feshe denk gelen 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49 veya 50 numaralı iş kodlarından biri yazılacaktır. Dolayısıyla işten ayrılış bildirgesine bu iş kodlarından birinin yazılması halinde işçi işsizlik maaşı alamayacaktır.

İŞTEN ÇIKIŞ KODU YANLIŞ BİLDİRİLEN İŞÇİ NE YAPMALIDIR?

            İşten çıkış kodunun yanlış bildirildiğini düşünen işçi, işverenden bu yanlışlığın düzeltilmesi için talepte bulunmalıdır. İşveren işten çıkardığı veya işten çıkan işçilerin ayrılış bildirgesini 10 gün içinde SGK’ye bildirirken, bildirmiş olduğu ayrılış bildirgesini de değiştirebilmektedir. Dolayısıyla işçinin işten çıkarılmasının üzerinden 10 gün geçmediği takdirde yanlış bildirilen bu iş kodunun işveren tarafından değiştirilmesi mümkün olduğundan işçi bu yönde işverene başvurmalıdır. İşçinin işten çıkış veya çıkarılış tarihinin üzerinden 10 gün geçtiği takdirde işveren ayrılış bildirgesinde değişiklik yapamayacaktır. Bu durumda ayrılış bildirgesi ile ilgili olarak değişiklik yapılması için işverenin ilgili Sosyal Güvenlik Merkezine başvurması gerekmektedir.

İLGİLİ SOSYAL GÜVENLİK MERKEZİNE İŞÇİ BAŞVURABİLİR Mİ?

            İşçi, SGK’ye bildirilmiş olan işten çıkış kodunun hatalı olduğunu düşünerek SGK’ye başvursa bile SGK, işçinin bu talebini değerlendirmeyecektir. SGK’nin bu talebi kabul edebilmesi işçinin işverenle birlikte başvuruda bulunması gerekmektedir. İşverenin başvurmadığı durumda SGK işçinin talebini dikkate almamaktadır.

İŞÇİNİN İŞTEN ÇIKIŞ KODUNUN DÜZELTİLMESİ TALEBİ İŞVEREN TARAFINDAN KABUL EDİLMEZSE İŞÇİ HANGİ YOLLARA BAŞVURMALIDIR?

İşçi ve işveren arasındaki uyuşmazlıkların çoğunda dava yolundan önce arabulucuya başvurulması gerekmektedir. İşten çıkış kodunun düzeltilmesi talebi arabulucuya başvurulacak konular arasında yer almasa bile işçi arabulucuya verdiği dilekçede işten çıkış kodunun düzeltilmesi talebinde bulunabilir. İşveren ile işçinin bu konuda uyuşması halinde işverenin SGK’ye başvurusu üzerine işten çıkış kodu değiştirilecektir.

            İşçinin işten çıkış kodunun düzeltilmesi talebini arabuluculuğa konu etmediği veya arabuluculuğa konu edip işverenle bu konu üzerinde anlaşamaması halinde işçi İş Mahkemesi’nde işverene karşı dava açmalıdır. İşçinin açmış olduğu bu davada haklı bulunması halinde işten çıkış kodunun değiştirilebilmesi için bu davanın üst mahkemelerde de kesinleşmiş olması gerekmektedir. Dolayısıyla işçi, dava yolunda haklı bulunmuş ise kesinleşmiş mahkeme kararı ile SGK’ye başvurarak işten çıkış kodunu düzelttirebilecektir.

İŞÇİNİN ASIL SORUNU İŞSİZLİK MAAŞI ALAMAMAK İSE SGK’YE İŞTEN ÇIKIŞ KODUNUN DEĞİŞTİRİLMESİNE YÖNELİK BAŞVURUDA BULUNMADAN İŞKUR’A BAŞVURUDA BULUNUP İŞSİZLİK MAAŞINI ALMASI MÜMKÜNDÜR.

İşçinin asıl sorunu işten çıkış kodunun değiştirilmesinden ziyade yanlış bildirilen işten çıkış kodu sonucu işsizlik maaşı alamamak ise işçi SGK’ye başvurmadan İŞKUR’a başvurarak işsizlik maaşını alabilmektedir. Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü İşsizlik Sigortası Daire Başkanlığının 21.02.2018 tarihli yazısında da belirtildiği üzere işçinin, SGK kayıtlarında yer alan fesih nedeninden farklı bir gerekçeyle feshin gerçekleştirildiği yönündeki itirazını kanıtlar nitelikteki somut belgelerle(ihbar ve kıdem tazminatının ödendiğine ilişkin bordro, banka dekontu, arabuluculuk tutanağı, kesinleşmiş mahkeme kararı vs.) İŞKUR’a başvuruda bulunması halinde İŞKUR, başvuruyu değerlendirerek SGK kayıtlarında değişiklik yapılmasına gerek olmaksızın işçiye işsizlik maaşını ödeyecektir.

            İşten çıkış kodu yanlış veya gerçeğe aykırı olarak bildirilen işçi arabuluculuk aşamasında anlaşma sağlarsa anlaşma belgesinin düzenlendiği tarihten, dava yoluyla dava kazanılırsa da kesinleşmiş mahkeme kararının işçiye ya da vekiline tebliğ edildiği tarihten itibaren 30 gün içerisinde bu başvuruyu yapmalıdır, aksi takdirde işsizlik maaşına ilişkin hakkını kaybedecektir.